1. İdeal bir kaynağa başlamadan önce nelere dikkat edilmelidir?
İlk olarak üreticinin tavsiye ettiği kaynak makinası ve aksamları kullanılmalı ve kaynak talimatnamelerine uyulmalıdır.
2. Kaynak sırasında kullanılan ısıtıcı makina ve paftalarda nelere dikkat edilmelidir?
Isıtıcı makinanın sıcaklığının ideal sıcaklıkta çalışıp çalışmadığını kontrol etmek gerekir. Bunun için de sıcaklık ölçüm aleti veya sıcaklık ölçüm kalemi kullanılabilir. Ucu kavuniçi renkte olan kalem, sıcak haldeki paftaya sürüldüğünde, rengi pafta üzerinde gri renge dönüşüyorsa sıcaklık ideal seviyededir. Kaynaktan önce paftaların temiz olup olmadığı kontrol edilmeli, gerekiyorsa ıslak veya alkollü bir bez ile temizliği yapılmalıdır.
3. Makinanın sıcaklığı kaç derece olmalıdır?
Gerekli sıcaklık 260°C’ dir.
4. Kaynaktan önce paftaların temizliği neden yapılmalıdır?
Genellikle şantiye ortamında kaynak paftaları temizlenmediğinden ve kirli kullanıldığından boru ve fittingslerin yüzeylerinin arasına yabancı maddeler karışır, bu da birleştirme sırasında iki malzemenin birbirine homojen kaynamasını engeller.
5. Teflonu kalkmış paftalar neden kullanılmamalıdır?
Teflonu zarar gören paftalar kullanılmamalıdır. Teflonu zarar görmüş paftalara boru ve fittingslerin ısıtma sırasında yüzeyleri yapışabilir. Teflonu bozulmuş olan paftalar mutlaka yenileri ile değiştirilmelidir.
6. Kaynak paftaları yeterli ısınmıyorsa sorun ne olabili?
a) Paftalar kaynak makinasına tam olarak sıkılmamışsa ısıtıcı yüzey ve pafta yüzeyi arasında hafif boşluk, kaynak makinasının ısısının pafta yüzeyine geçişini engellediği için paftalar yeterli ısınmaz.
b) Kaynak makinasının termostat ayarı bozulmuş olabilir.
c) Kaynak makinasının ısıtıcı yüzeyinin içindeki rezistans hasar görmüş olabilir.
d) Paftalar kaynak makinasına (16-63mm kaynak makinası 800W çalışan) doğru şekilde monte edilmelidir. Dar mekanlarda kaynak yapabilmek için 40 mm üzerindeki paftalar kaynak makinasının uç kısmına monte edilir. Pafta yüzeyi tam olarak ısıtılmadığından dolayı da kaynak hatalı olur. 40mm üzerindeki paftalar daima kaynak makinasının en geri kısmındaki deliğe monte edilmelidir.
7. Kaynak makinasının rezistansı neden hasar görmüş olabilir?
a) Kaynak makinasını fişten çekip soğuması için üzerine su dökülmesi rezistansa zarar verir. Oysa kendi halinde soğumalıdır.
b) Şantiye ortamında düzensiz voltajdan da rezistans zarar görebilir.
8. Gerekli voltaj miktarının sağlanması için nelere dikkat edilmelidir?
Kaynak makinasının kablosunun uzunluğunun 30 metreyi geçmemesi önerilir. Ayrıca her montaj katına yeni bir elektrik panosu yapılmasıyla düzenli elektrik sağlanabilir.
9. Düşük voltajla kaynak yapmanın sakıncası nedir?
Kaynak için gerekli olan uygun sıcaklık sağlanmadığı için boru ve bağlantı parçaları tam olarak birleşmez ve soğuk füzyona sebep olur.
10. Kaynak makinası çalıştırıldıktan hemen sonra kullanılabilir mi?
Kaynak makinasının sıcaklığı 260°C’ ye ulaşıncaya kadar beklenmelidir. Ortam sıcaklığına bağlı olarak bu süre 10- 30 dakika arasındadır. İlk kaynak sıcaklık 260°C’ ye ulaştıktan 5 dakika sonra yapılmalıdır.
11. 5° altındaki soğuk hava şartlarında makinalar daha iyi ısıtsın diye termostat ayarları 300°C’ye ve üstüne getirilmesi doğru bir uygulamamıdır?
11. 5° altındaki soğuk hava şartlarında makinalar daha iyi ısıtsın diye termostat ayarları 300°C’ye ve üstüne getirilmesi doğru bir uygulamamıdır?
Bu yanlış bir uygulamadır. Makinaların termostat ayarları değiştirilebildiğinden dolayı makinnın ısıtma değerleri 300°C ve üstüne ayarlanır. Bu nedenle malzemeler gereğinden fazla ısıtıldığından dolayı, homojen bir şekilde kaynama özelliğini kaybeder. Aşırı ısınma ayrıca boru ve fittings çeperlerinin de daralmasına neden olur. Doğrusu ısıtma derecesine değil ısıtma süresini %50 oranında arttırmaktır. Termostat ayarlarının tekrar eski haline (260°C’ye) değiştirilmesi durumunda malzemeler istenilen sıcaklıkta ısıtılmadığı için soğuk kaynak yapılmış olur.
12.Boruların çaplarına göre; kaynak derinliği, ısıtma, soğutma ve kaynak süreleri ne anlama gelmektedir?
Kaynak derinliği: Iıstma sırasında ve sonrasında borunun fittingin içine gireceği en çok derinliği gösterir. İşaretlemeden önce boru doğru açıda ve düzgün bir şekilde kesilmelidir. Boru paftanın içine döndürmeden sabit bir şekilde işaretlenmiş olan kaynak derinliğine kadar itilmelidir. İşaretlenmiş kaynak derinliğinin geçilmemesi gerekirmektedir. Borunun kaynak derinliğini, kaynak makinalarının içinde çıkan şablon yardımı ile borunun üzerine işaretlenebilir.
Isıtma süresi: Malzemelerin ısınma süresidir. Boru ve fittings pafta içine tam olarak oturduktan sonra başlar ve boru çaplarına göre değişir. Gerekli “ısınma süresi” sonunda boru ve fittings aynı anda paftadan çıkarılmalıdır.Genellikle yapılan en büyük hata, boru ve fittingsin paftaya tam oturduktan sonra ısıtma süresi beklemeden çıkarılıp kaynak yapılmasıdır.
Kaynak süresi:Isıtma süresi sonunda boru ve fittings paftadan çıkarılır çıkarılmaz bu zamana dilimi içinde birleştirilmelidir. Bu süre aşılırsa malzeme soğuyacağından sağlıklı bir kaynak olmaz. En fazla yapılan hatalardan birisi de borunun fittingsin içine rahat bir şekilde girebilmesi için çevrilerek birleştirilmesidir. Bu şekilde yapılan kaynak sağlıklı olmaz. Boru hiçbir şekilde çevrilmemelidir
Birleştirme sırasında fazla güç uygulanmamalı, sadece boru kaynak derinliği kadar fittignse sokulmalıdır. Boru ve fittings en az kaynak süresi kadar sabit tutulmalıdır.
Soğuma süresi: Basınçlı uygulamaya almadan önce beklenmesi gereken süredir.
Paftaları kaynak makinasına doğru şeklide monte edilmelidir. Paftayla kaynak makinası ısıtıcı yüzeyi arasında boşluk olmamalıdır. Paftaların sıkıştırılması sırasında kesinlikle kerpeten kullanılmamalıdır. Paftaların teflonu zarar görmemelidir.