Hermetik kombiler yanma için gerekli taze havayı özel baca borusu sayesinde direkt dış ortamdan alan ve atık gazı da yine aynı özel baca borusu sayesinde dış ortama atan cihazlardır. Hermetik kombilerin bu özelliği sayesinde monte edildikleri mahal ile ilgili herhangi bir sınırlama yoktur.Hermetik kombi için yer seçimi: Hermetik kombiler bulunduğu ortamın havasını kullanmadığından, takıldığı mahalde hacim sınırlaması
ve havalandırma şartı aranmaz. Hermetik kombi, hiçbir şekilde normal baca kanalına bağlanamaz.Cihaz dış ortama açık bir balkona ancak kapalı bir dolap içine konulması şartı ile monte edilebilir. Bu durumda, cihazın soğumasını sağlamak ve servis verebilme imkanı sağlamak için kombinin dış kenarları ile dolabın arasında enaz 15 cm boşluk bırakılmalıdır.Cihaz mümkün olduğunca dış duvara yakın bir yere monte edilmelidir. Cihazla birlikte 75 cm uzunluğunda Atık Gaz Donanımı (hermetik baca) verilmektedir. Madde 3.4. de belirtilen kurallara uymak şartıyla, Satış Sonrası Hizmetler Yöneticiliğinden (ücreti ile) Baca Uzatma Parçası temin edilerek, bu mesafeyi 4 metreye kadar tek dirsek kullanım şartı ile uzatmak mümkündür. (Bu mesafe cihazın teknik özelliklerine göre değişebilir, cihazın teknik özelliklerine bakılmalıdır.)
Hermetik Cihazların Montajının Yapılamayacağı Yerler
Binaların genel kullanımına açık merdiven boşlukları, koridorlar, aydınlıklar gibi yerlere monte edilmemelidir.
Baca duvarları üzerine monte edilmemelidir.
Cihaz, bir fırın veya ocak üzerine monte edilmemelidir.
Cihazın monte edildiği mahalde donma tehlikesi olmamalıdır.
Ortamda asit buharı bulunmamalıdır.
Patlayıcı madde bulunan mahaller monte edilmemelidir.
1. HermetikKombi İçin Havalandırma
Hermetik kombiler, içinde bulunduğu ortamın havasını kullanmadığından, takıldığı mahalde havalandırma şartı aranmaz.Cihaz, önden ve yandan kapalı bir dolap içine monte edilebilir. Ancak bu durumda ,servis imkanını sağlamak için cihazın etrafında 15 cm boşluk bırakılmalı ve dolabın alt ve üstüne havalandırma menfezi açılmalıdır.
Hermetik Kombilerin Atık Gaz Tesisatı
Hermetik cihazların atık gaz tesisatında, yanma için temiz hava temini ve atık gaz çıkışını sağlayan ve rüzgara karşı koruyucu tertibatlı, Demirdöküm tarafından temin edilen ve belirtilen orijinal parçalar kullanılmalı.Atık gaz boru tesisatı kullanım ve tesis kılavuzu talimatlarına göre monte edilmelidir.Kombi ile birlikte verilen atık gaz donanımının boyunun yetmediği durumlarda, ilave atık gaz boru ve aksesuarları Demirdöküm SSHY yöneticiliğinden temin edilecektir.Hermetik tip cihazlara ait baca çıkışları mutlaka direkt dış ortama açık, hava sirkülasyonu olan yerlere bağlanmalıdır. Hermetik kombi, hiçbir şekilde normal baca kanalına bağlanamaz.Hermetik baca çıkışına 40 cm’den daha yakın yerde açılabilen pencere vb. yapı elemanı bulunmamalıdır.
Hermetik Cihazlarda Baca Çıkışları
Apartman havalandırma ve aydınlık boşluklarına,
Geçit ve koridorlara, binalar arası avlulara,
Dar saçak aralıklarına,
Balkonlara(açık veya kapalı ),
Asansör boşluklarına,
Atık gaz çıkışını engelleyen çıkıntılı yapı kısımlarının altlarına,
Başka birimlere temiz hava sağlayan açıklıklara,
Doğrudan rüzgar direncine maruz kalabilecek yerlere verilemez.
İnsanların geçtiği yerlerde, örneğin kaldırımlarda baca çıkış yüksekliği en az 2m. olmalıdır. Kaldırımlara cepheli yan bodrum binalar için, gerekli emniyet tedbirleri alınmak şartıyla bu yükseklik en az 1 metre olabilir. Açık alanlarda baca çıkışı yerden en az 0.3 m yükseklikte olmalı ve baca çıkışları paslanmaz veya galvanize çelik tel örgü kafeslerle korunmalıdır. Araç trafiğinin olduğu yerlerde bu durum oluşabilecek bir darbeye karşı gözönünde bulundurulmalıdır.
Dışarıya taşan çatı veya ahşap kaplamanın, üstten bacaya uzaklığı en az 0.5 m.olmalıdır. Atık gaz çıkış ağzının karşı bina ile olan mesafesi, atık gaz atış doğrultusunda en az 3m.olmalıdır. Zemin seviyesinin altındaki (bodrum katlarında) Hermetik cihazlar, yalnız her cihazın yanma havası ve atık gaz boru hatları kendine ait kanallara(Kuranglez) açılıyorsa, tesis edilebilir. Kanalların kesit alanları en az; Anma ısıl gücü 14 kW’a kadar olan cihazlarda; 0.5 m² Anma ısıl gücü 14 kW’dan fazla olan cihazlarda; 0.75 m² Kanalın küçük kenar boyutu en az 0.5 m olmalıdır. Bu kanallara açılan havalandırma menfezi veya pencere olmamalıdır.
Hermetik tip cihazlarda yatay çıkış ağızları, cihaza yağmur suyu vb. girmemesi için dış tarafta aşağıya doğru % 2 eğimle monte edilmelidir. (Yoğuşmalı kombilerde bu eğim yukarıya doğru verilmelidir.)
Hermetik tip cihazlarda yanma havası ve atık gaz boru çıkış ağızları yakıt pompaları ve yakıt depolarından en az 5 m yatay uzaklıkta olmalıdır.
Hermetik tip cihazlarda, yanma havası ve atık gaz boru çıkış ağızları çatı üzerinden yapılıyorsa, çatı yüzeyi ile baca çıkış ağzı arasındaki mesafe en az 40cm yükseklikte olmalıdır.
Atık gaz tesisatı çatıdan yapılabilecek cihazlar çatı katlarına veya çatı/teras altındaki odalara monte edilebilir. Ancak bu durumda; Tavanın ateşe dayanıklı olması gerekir.Cihazın temiz yanma havası temini ve atık gaz çıkışını sağlayan “atık gaz tesisatı” çatı arasında ateşe dayanıklı malzeme ile izole edilmelidir. Tavan ateşe dayanıklı malzemeden değil ise”atık gaz tesisatı” tavan geçişinden itibaren yanmayan malzeme ile izole edilmeli veya ayrı bir koruma borusu içine alınmalıdır.Hermetik atık gaz bacasının duvardan çıkması tercih edilmelidir. Atık gaz sisteminin tahliye çıkışı camdan yapılırsa, en az 40 cm uzaktaki camların açılmaması gerekmektedir. Baca çıkışlarının yerleştirilmesi ile ilgili asgari ölçüler :Cihazın ve atık gaz sisteminin yerleşimi aşağıda verilen resme uygun olmalıdır.
- A –Bir pencerenin altında 60
- B –Bir hava menfezinin altında 60
- C –Yağmur kanalının altında 30
- D –Balkon altında 30
- E –Bir pencerenin yanında 40
- F –Bir hava menfezinin yanında 60
- G –Düşey veya yatay boru yanında 60
- H –Binanın dış köşesinden mesafe 30
- I –Bir binanın iç köşesinden mesafe 100
- L –Zeminden veya döşemeden mesafe 180
- M –İki baca çıkışı düşey mesafe 150
- N –İki baca çıkışı yatay mesafe 100
Hermetik atık gaz bacasının duvardan çıkması tercih edilmelidir.
Kombinin Tesisatı ve Montajı
Isıtma ve Kullanım Suyu Tesisatı Genel Kuralları :
- Kombilerin tesisatı TSE ve MMO teknik şartnamelerine uygun olarak yapılmalıdır.
- Montajda kullanılacak malzemeler (boru, fittings, vana, filtre ve atık gaz boruları vb.) TSE belgeli olmalıdır.
- Montajda kullanılacak malzemelerin gözle muayenesi yapılacak, montaj öncesi kir, pas ve çapaklardan arındırılacaktır.
- Kalorifer tesisatı minimum 5 bar basınca uygun şekilde tesis edilmelidir.
- Sıcak su ve kalorifer tesisatı duvar geçişlerinde kılıf kullanılacaktır.
- Radyatörlerdeki havanın alınabilmesi için, her radyatör grubuna hava tahliye purjörü konulmalıdır.
- Kalorifer tesisatında hava sıkışmasını önleyici tedbir alınmalı, gerekli yerlere purjör konulmalıdır.
- Cihazın montajına başlamadan önce kalorifer tesisatı devresi bol su akıtılarak yabancı maddelerden temizlenmelidir.
- İlk çalıştırma için yetkili servis çağrılmadan önce tesisat su ile doldurularak hidrolik test uygulanmalı ve borulardaki sızdırmazlık mutlaka sağlanmalıdır.
- Emniyet ventilinden tahliye edilen suyu, su giderine iletmek üzere, tahliye hortumu bağlanması uygundur. Tahliye hattı üzerine vana konulmamalıdır.
- Kalorifer tesisatı kritik hat basınç düşümü, kombi sirkülasyon pompasının karşılayabileceği basınç değerinden büyük olmamalıdır.
- Yapımcı firma, kalorifer tesisatı kritik hat, basınç kaybı hesabı yapmalı, kombi pompasının bu basınç kaybını karşılayabileceği, kullanma kılavuzlarındaki pompa karakteristik eğrilerine göre kontrol etmelidir. Firma pompanın hangi kademede çalışacağını Yetkili servise bildirmelidir. Pompa çalışma kademe ayarı Yetkili servis tarafından yapılmalıdır
- Sistemde termostatik vanalar kullanılacaksa en az bir radyatörün termostatik vanalı olmaması gerekir.
Kombi Tesisatı Bağlantı Şekli
Cihazın Duvara Montajı ve Tesisat Bağlantıları
Cihazla birlikte, aksesuar kutusu içinde bir montaj şablonu verilmiştir. Bu kağıt şablon yardımıyla, aksesuar kutusu içinde ayrıca verilmiş olan askı kancası ve bağlantı plakası konumları ayarlanmalıdır. Cihazın duvardaki yeri belirlendikten sonra askı kancası ve bağlantı plakası duvara tespit edilmelidir.Kombi bağlantı plakasının duvara montajı için cihazla birlikte verilen uzun vida ve dübellerin tamamı kullanılmalı ve montajın sağlamlığı kontrol edilmelidir.Yoğuşmalı kombilerin drenaj bağlantısı sifon yardımıyla gidere bağlanmalıdır. Cihaz ile bağlantı plakası arasındaki bağlantılar yapılırken, cihazla birlikte verilen conta ve filtreler montaj kılavuzunda belirtildiği gibi uygun yerlere takılmalıdır.
Genleşme Tankı Özelliğine Göre Radyatör Seçimi
Genleşme Tankı Özelliğine Göre Radyatör Seçimi :Kombi genleşme tankı kapasitesine göre tesisattaki su hacmi aşağıda verilen değerleri geçemez. 6.5 lt. Genleşme tankı için …. maksimum tesisat su kapasitesi …. 140 litre 7 lt. Genleşme tankı için…. maksimum tesisat su kapasitesi ….. 160 litre12 lt. Genleşme tankı için … maksimum tesisat su kapasitesi …. 275 litre Kombilerin kullanma klavuzunda belirtilen maksimum su kapasitesinden fazla tesisat suyu olduğu durumlarda, tesisata uygun ölçüde ilave genleşme tankı konulmalıdır. Genleşme tankı ön basınç, minimum 0.5 bar.’dan (fabrikasyon ayarlı) daha az olmamalı ve tesisattaki statik su basıncından (genleşme deposu ile en üst radyatörün en üst seviyesi arasındaki düşey mesafeden) fazla olmamalıdır. Yetkili servis genleşme tankı ön basıncını 2 kat için 0,5 bar, 3 kat için 1 bar ayarlamalıdır (10 mSS = 1 bar).
Isıtma Tesisatı Havasının Alınması ve Su Kaçak Testi
Isıtma Tesisatı Havasının Alınması ve su kaçak testi:Tesisatın içinde hava bulunmamalıdır. Tesisat içindeki hava, radyatörlerde gürültüye yol açar ve ısınmayı engeller. Firma tesisatın havasını radyatörlerdeki hava alma purjörlerinden almalıdır.Tesisat havasını alma işleminden sonra tesisat basıncı kontrol edilmeli, tesisat basıncı 1 bar’ın altına düşmüşse, tekrar su ilave edilerek basıncı 1,5 bar’a yükseltilmelidir. Tesisatınız sürekli basınç kaybediyorsa ve sık sık yeniden doldurulması gerekiyorsa bu durum tesisatta kaçak olduğunu gösterir. Kaçaklar bulunmalı ve giderilmelidir.Tesisatın su kaçak kontrolü firma tarafından yapılmalıdır. Su kaçakları varsa giderilmelidir.
Bireysel Sistemlerde Karşılaşılan Sorunlar
Isı kaybı hesabının önemi :
Isı kaybı hesabı yapılmadan, kombi ve panel radyatör seçimi yapmak ileride tüketicilerin ısınma problemlerine yol açmaktadır. Tesisat hesabı uluslararası standartlarda belirtilen ve Türkiye’ de de TS 2164 ile karşılığı olan standart ile yapılmalıdır.
Projeler, makina mühendisleri denetiminde standartlara uygun bir şekilde yapılmalıdır.
Kombiye uzak noktadaki radyatörlerin ısınmama sorunu:
Bu sorunun ana nedeni; tesisat projelendirme hatasından kaynaklanmaktadır. Tesisatlar standartlara uygun yapılmalıdır. Yanlış yapılan tesisattan sonra problemi çözmek çok zordur.Bu tür uygulamalara önlem olarak “reglaj vanası”kullanımı önerilebilir.Radyatörlerin bir bölümünün ısınması, bir bölümünün yetersiz ısınma sorunu: Sorun; kombiden ayrılan hatların dengesiz projelendirilmesinden kaynaklanmaktadır. Kombi yer seçimi yapılırken dikkat edilmeli, kombi çıkışı iki ayrı hatta bölünecekse bunlar dengeli bir şekilde ayarlanmalıdır.Tesisata gereğinden fazla dirsek konulması :Tesisatın yanlış projelendirilmesi sonucu fazla dirsek konulduğunda direnç artmakta bu da pompa gücünün yetmemesine neden olmaktadır. Tesisat yapılırken boru boyundan, dirseklerden ve vanalardan kaynaklanan kayıplar hesaplanmalı, bu dirençleri karşılayacak şekilde kombi seçilmeli veya ilave pompa kullanılmalıdır.
Büyük bir tesisatta örneğin 2–4 daireye tek kombi konulması durumunda pompa ve genleşme deposundan kaynaklanabilecek sorunlar:
Eğer iki veya daha fazla daireye aynı kombi ya da kat kaloriferinden enerji verilecekse; Öncelikle ısı kaybı hesabı yapılmalıdır. Kullanılacak genleşme deposunun seçimi de iyi yapılmalıdır. İki dairedeki toplam radyatörlerin ısı kapasitesi hesaplanmalı bunların genleşmesi durumundaki su hacminin mevcut depo ile karşılanıp karşılanmadığına bakılmalıdır. Karşılamadığı taktirde ek depo konulmalıdır.
Tesisattaki dirsek vana ve borulardan kaynaklanan direnç toplamı kat kaloriferi ya da kombinin üzerinde standart olarak bulunan pompanın basıncından daha yüksek değerlerde kalırsa pompa suyu dolaştırmaya yetmemektedir. Bu yüzden pompa seçimi iyi yapılmalıdır.Yerden ısıtmada boru boyunun uzun tutulması kaynaklanan kombi verim sorunu Burada boru boyunun uzun olması ve kavislerin fazlalığından dolayı direnç artmakta ve pompanın direnci bunu yenememektedir. Buda kombi verimini düşürmektedir. Pislik tutucuların çapının darlığından kaynaklanan sorunlar:Pislik tutucuların çapının darlığı, öncelikle filtre sisteminin tıkanmasına yol açar.Tesisatta su kaçırma problemi olduğunda tesisata sürekli olarak su takviyesi yapılmakta, bu da zaman içerisinde pislik tutucunun dolmasına ve direncin artmasına neden olmaktadır.Bu nedenle kaçakların önlenmesi gerekmektedir. Bir kere tesisat temizlendikten sonra hep aynı su dolaşacağından tekrar sorun ortaya çıkmayacaktır.
Yoğuşmalı kombinin yüksek verimle çalışma prensibi:
Yoğuşmalı kombinin teknolojisi gereği düşük ısıtma sistemiyle çalıştığından radyatör dilim sayısı ya da panel radyatörün uzunluğu daha fazla olmalıdır.
Radyatörden dolayı yatırımı düşük göstermek kaygısıyla bu tür bir tesisata yoğuşmasız tipteki kadar radyatör konulması yoğuşmalı kombiyi yoğuşmasız kombi gibi çalışmaktadır.
Dolayısıyla tüketicinin arzu ettiği yüksek verimi alması için radyatör dilim sayısı yada panel radyatör uzunluğu doğru hesaplanmalıdır.
Yoğuşmalı kombilerde yoğuşan su için gider sistemi:
Yoğuşmalı kombi kullanımında su gider hattı mutlaka konulmalıdır. Kombinin altına kova konulması gibi yöntemlere baş vurulmamalıdır.
Enerji tasarrufu amacıyla oda termostatı ve termostatik vana kullanımı: Enerji tasarrufu için öncelikle yalıtım yapılmalıdır. Oda termostatı ve termostatik vana ile de tasarruf desteklenmelidir. Oda termostatı montajında; dış kapıya yakın bir yere, ya da yalıtımsız dış duvara konulması durumunda sürekli soğuk ortam algılanacağından, kombi yanmaya devam edecek ve gaz daha fazla gaz tüketecektir. Bunun için oda termostatı evin yalıtımlı duvarına monte edilmelidir.
Gaz Tesisatı
Doğalgaz ile kullanım için, öncelikle ve mutlaka, mevcut TSE standartları ve yerel gaz dağıtım şirketlerinin(İgdaş, EGO, Botaş vb..) talimat ve şartnameleri doğrultusunda “Doğal Gaz Tesisat Projesi” hazırlanmalı ve onaylatılmalıdır. Tesisat tamamlandıktan sonra, yerel gaz dağıtım şirketinden “Gaz Açma Belgesi” almadan önce, cihaz kesinlikle çalıştırılmamalıdır. Doğalgaz besleme basıncı 20 mbar.’dır. Borular, paslanmaya karşı boyanacaktır. Gaz tesisatı duvar geçişlerinde kılıf kullanılacaktır. Geçici olarak LPG tüpüyle kullanımı söz konusu ise, ileride doğalgaza geçildiğinde sorun çıkmayacak şekilde uygulama ve yer seçimi yapılmalıdır.